Nie wiem ilu z was ma to szczęście żeby oddychać świeżym powietrzem. Ja mam i coraz bardziej to doceniam…
Mieszkam w tym samym miejscu (prócz czasu studiów) już prawie 30 lat. To dużo i mało, ale już na tyle sporo, żeby dostrzegać zmiany. Wyraźne zmiany. Niestety niekorzystne… Las, który rośnie dookoła mojego domu topnieje w oczach – zaczynało się powoli kilka lat temu a teraz nie ma dnia żebym nie słyszała piły motorowej. Łąki i bagna, które były miejscem moich zabaw jako dziecko tak zarosły, że krzaki obecnie są wyższe ode mnie. Rowy, porośnięte zawilcami i mniszkami, w których miewałam „tajne bazy” przekształciły się w tajne wysypiska śmieci i tylko cotygodniowe ich sprzątanie daje pewność, że nadal będą drożne. Mogłabym tak wymieniać, ale nie w tym rzecz. Złapałam się na tym, że ucieszyłam się z plotki o tym jakoby lasy będą zamknięte na czas kwarantanny. Ucieszyłam się, że wreszcie las trochę odetchnie od tych tłumów, mniej lub bardziej kulturalnych odwiedzających. I ja odetchnę tym samym, biegając sobie spokojnie po swoich ścieżkach i ścieżynkach nikomu nie wchodząc w drogę. A potem pomyślałam, że świnia jestem. Że mam OGROMNE szczęście: mam podwórko, na które mogą wyjść moje dzieci i normalnie się pobawić, mam ogród, który wymaga pracy ale rodzi plony, mam za płotem las, do którego mogę iść kiedy tylko zechcę, mieszkam na górce, bez smogu, otoczona ze wszystkich stron przyrodą i wreszcie, że mogę oddychać czystym, rzeczywiście świeżym powietrzem. Należę obecnie do jakiegoś niewielkiego procenta ludności, który może sobie na to pozwolić.
Każdy powinien mieć możliwość złapania świeżego oddechu pełnego prany. Szczególnie teraz. A większość z was niestety siedzi w domu za zamkniętymi drzwiami i oknami. Co zatem możecie zrobić dla swoich płuc, żeby wzmocnić je i nadać nieco tempa ich pracy bez wychodzenia z domu?
Płuca kontrolują przepływ wody i Prany przez całe ciało. Zgodnie z tym, co naucza ajurweda, wiatr zawiera Pranę, która wnika wraz z nim do płuc i stamtąd wędruje do komórek ciała w wyniku wymiany gazowej. Prana może również pochodzić z wchłanianego pokarmu; zostaje absorbowana w jelicie grubym – stąd też energetyczne powiązanie płuc i jelita grubego z wiatrem i wzajemnie ze sobą. Płuca związane są w żywiołem wiatru i bioenergią wata. Kiedy praca płuc i jelita grubego jest upośledzona, absorpcja prany spada, co powoduje wzrost waty. Wata i Prana są podobne – obie są lekkie, intensywne, subtelne i ekspansywne, ale Prana jest odżywcza i równoważąca.
- Dieta – przyjrzy się bliżej produktom wspierającym pracę układu oddechowego. Wśród nich znajdziesz przede wszystkim produkty bogate w naturalne antyoksydanty (czyli witaminy C, E, A oraz flawonoidy i karotenoidy zawarte w owocach i warzywach o intensywnej barwie), orzechy i pestki dyni bogate w selen i cynk, biorące udział w produkcji enzymu chroniącego błony komórek przed oksydantami i zwiększające przyswajanie witaminy E, a także czystek – skarbnica polifenoli wymiatających wolne rodniki. Pamiętaj też, żeby w diecie nie zabrakło nienasyconych kwasów tłuszczowych (głównie omega-3) oraz dbaj o właściwą dawkę magnezu – pierwiastka chyba najbardziej potrzebnego do prawidłowej pracy układu oddechowego. Tutaj znajdziesz odpowiednią tabelę. Smak ostry oczyszcza płuca, dlatego postaraj się wzbogacić codzienny jadłospis o imbir, chrzan, pieprz, bazylię, majeranek, tymianek. Możesz użyć też oleju gorczycowego, szczególnie jeśli przeważa u ciebie kapha – jako ostry i rozgrzewający pomaga zredukować nadmiar śluzu w płucach.
- Zioła – tutaj arsenał jest ogromny. Spośród ziół wspomagających bezpośrednio pracę płuc znajdziesz min:
- goździki, które oprzez swoje penetrujące, oleiste i lekkie właściwości szczególnie dobrze działają na system limfatyczny, przez co pomagają w walce z grypą, kaszlem, astmą, zapaleniem oskrzeli i innymi formami chorób płuc
- tulsi – w kontekście płuc, wspomaga ich pracę poprzez usuwanie nagromadzenia kapha i promowanie zdrowego, niezakłóconego oddychania
- vasaka: starożytne zioło, które od wieków było używane w formułach ajurwedyjskich, zapewniając silne wsparcie płuc i układu oddechowego. Ze względu na działanie wykrztuśne, bardzo pomaga w łagodzeniu przekrwienia dróg oddechowych (nadmiar kapha). Wspomaga prawidłowe rozszerzenie oskrzeli, pomaga tym samym w łatwym, wygodnym i odprężonym oddychaniu
- kłącze omanu, stosowane głównie jako lek silnie odkażający układ oddechowy (przy infekcjach i stanach zapalnych gardła, oskrzeli, płuc, jamy ustnej), wykrztuśny, przeciwkaszlowy, przeciwgruźliczy, przeciwprzeziębieniowy i przeciwgrypowy, ale przede wszystkim wspomagający pracę całego układu
- tatarak – znany nie tylko w ajurwedzie wszechstronny środek na różne dolegliwości, w tym przewlekły kaszel oraz nieżyt oskrzeli. Pomocny w walce z zalegającą w płucach kaphą. Kiedyś pisałam o nim króko tutaj
- Mieszanki ziołowe spośród których na uwagę zasługują:
- trikatu: mieszanka imbiru, pieprzu długiego i pieprzu czarnego, świetnie oczyszczająca drogi oddechowe
- katphala, wspomagająca optymalną czynność układu oddechowego i działająca korzystnie na górne drogi oddechowe; zawiera min.: kłącze omanu, pieprz czarny, tulsi – świętą bazylię oraz amlę
- Ajus Rasajana Lunge, mieszanka zawierająca min. bibhitaki, amalaki, vasaka, lukrecję, korzystnie wpływa na wydolność układu oddechowego
- chyawanprash – znana ajurwedyjska mieszanka 50 ziół na bazie miodu i masła ghee, nie tylko świetna do wzmacniania odporności ale niezastąpiona również w walce z infekcjami układu oddechowego i wspomagająca ich pracę
- Ćwiczenia oddechowe, pranajama, są jedną z technik jogicznych, kolejną po asanach na Ośmiostopniowej Ścieżce Jogi. Pranajama daje wiele korzyści zdrowotnych, ale pod warunkiem, że jest wykonywana prawidłowo; wszystkie ćwiczenia oddechowe wykonywane niewłaściwie pogłębiają stany patologiczne i przyczyniają się do zaburzeń w obrębie płuc i serca. Skonsultuj się z wykwalifikowanym nauczycielem pranajamy/jogi, który pokaże ci w jaki sposób bezpiecznie wykonywać kilka podstawowych ćwiczeń oddechowych. Zwróć szczególną uwagę na tzw. „oddech ognia”.
- Zachęcam do inhalacji z wykrztuśnych i oczyszczających płuca, oskrzela, zatoki i błon śluzowych olejków. Należą do nich: ajwan, liść laurowy, czarny pieprz, tatarak, kamfora, kardamon, cynamon, goździki, koper, czosnek, imbir, hibiskus, hyzop, limonka, gorczyca, skórka pomarańczowa i szałwia. Olejki z eukaliptusa i tymianku złagodzą kaszel.
- Skorzystaj z dobrodziejswa jakie niosą asany jogi. Asany polecane do pracy z układem oddechowym to przede wszystkim: Adho Mukha Virasana, Ardha Cakrasana, Ardha Kurmasana, Ardha Matsyendrasana, Gomukhasana, Halasana, Matsjasana, Parighasana, Parivrtta trikonasana, Ustrasana, Uttanasana, Viparita Dandasana, Vrksasana.
rozgrzewająca herbatka dla płuc
Składniki: 2 szklanki wody, 4 łyżeczki świeżego startego
imbiru, ½ łyżeczki ashwagandhy, 2 łyżeczki tulsi, ¼ łyżeczki kardamonu w
proszku, ½ soku z cytryny, miód do smaku
Podgrzej wodę w garnku. Wymieszaj imbir, ashwagandhę, tulsi
i kardamon i wrzuć do wody. Zdejmij herbatkę i pozwól jej ostygnąć. Wymieszaj
świeży sok z cytryny i odrobinę miodu na smak.